Bu lông- Ốc vít là gì?
Bu lông-ốc vít (hay còn gọi là Bulong - đai vít hoặc Bu lông- đai ốc) là một trong những nhóm sản phẩm thường được sử dụng trong các ngành công nghiệp nói chung.
Cấu tạo của bulong gồm 3 phần:
- Đầu bu lông: có đường kính lớn nhất, có thể vặn hoặc điều khiển bởi một bộ dụng cụ. Nó cung cấp một phần bề mặt chịu lực khi chúng ta bắt vít.
- Thân bu lông: là phần dài nhất, có các ren xoắn ngoài theo vòng tròn. Chịu công năng là liên kết các bộ phận.
- Thân dưới bu lông: có một cạnh hơi vát để hỗ trợ chèn lưỡi vào các lỗ và ốc.
Chất liệu của bu lông-ốc vít
Bulong- ốc vít có thể được chế tạo từ nhiều loại vật liệu như đồng, nhôm, sắt, kẽm,... Mỗi vật liệu sẽ có tính chất vật lý khác nhau:
- Nhôm: có đặc điểm là trọng lượng nhẹ, dễ sản xuất, chống oxy hóa và dẫn điện.
- Đồng: có độ chịu lực,dẫn điện, độ thấm từ tính thấp và chống ăn mòn cao.
- Hợp kim đồng: chịu mài mòn tốt, tải trọng cao, phù hợp để sử dụng gần các khu vực có từ tính (nam châm).
- Nhựa: chống ăn mòn kém hơn, tải trọng thấp và ít tốn kém. Chủ yếu được sử dụng cho các ứng dụng gần nước như mái tôn, ống nước.
- Thép carbon: Thép không tráng dễ bị mài mòn.
- Inox: với ưu thế về mặt thẩm mỹ, khả năng chịu ăn mòn hóa học cao. Nhưng không cứng như làm từ vật liệu thép carbon.
- Hợp kim: Các hợp kim phổ biến để chế tạo bulong- ốc vít bao gồm Hastelloy, Inconel, Incoloy và Monel.Ưu điểm của loại này là bề mặt ổn định, khả năng chịu nhiệt, độ bền cơ học tốt và chống ăn mòn cao.
- Titanium: có trọng lượng nhẹ, cứng chắc và có khả năng chống ăn mòn. Nó giúp làm tăng sức mạnh và độ bền khi được nấu thành hợp kim cùng các kim loại khác.
3. Tiêu chuẩn của Bu lông
Bu lông được chế tạo theo các tiêu chuẩn Anh,Mỹ, TCVN,...
Ốc vít được sản xuất theo phương pháp tạo ren dạng ốc (dạng ren thô). Có sự khác biệt giữa bulong ren thô và bu lông ren nhỏ là bu lông ren thô ít bị ảnh hưởng bởi xỉn, chẻ, kẹt, còn bulong ren nhỏ lại không có khả năng nới lỏng, dễ dàng tháo gỡ và điều chỉnh.
4. Các loại đai ốc vít
Đai ốc là mẩu kim loại nhỏ, được tạo hình bên ngoài để cầm nắm, bắt và một đường rãnh dạng xoắn ốc chạy quanh một lỗ xuyên qua trung tâm. Sau đây là những loại đai ốc thường được sử dụng:
- Ốc lục giác: có 6 cạnh hình lục giác, được giữ hoặc xoay bằng theo tiêu chuẩn bắt ren. Độ dày của đai ốc lục giác thường bằng kích thước bên ngoài của ren. Loại này cho phép bulong mở rộng một nửa độ dày qua phần cuối của đai ốc.
- Ốc lục giác dài: mỏng và dài hơn ốc lục giác, được dùng để kết nối 2 bulong với nhau.
- Ốc mũ (hạt óc chó): có đặc điểm là có 1 cái mũ để che ren hở của bulong. Ốc mũ được sử dụng trong các khu vực hở nhằm tăng tính thẩm mỹ hoặc để tránh tổn thương gây ra bởi các ren sắc.
- Ốc tai hồng, ốc hai cánh: có hai tai rộng, phẳng hoặc có cánh. Loại ốc này có thể xoay bằng cách giữ nó giữa ngón tay cái và ngón trỏ. Thường được sử dụng ở các khu vực hay phải tháo gỡ thường xuyên và được thiết kế để thắt chặt khi không có dụng cụ. Nếu muốn thắt chặt hoặc nới lỏng ra hơn thì có thể dùng kìm.
- Đai ốc dạng đũa: Tương tự như ốc lục giác dài. Có thể điều chỉnh chiều dài tổng thể nhờ đầu đai đũa có một mặt ren theo hướng đối diện ở mỗi đầu.
- Ốc khóa: loại đai ốc này được thiết kế đặc biệt để khó có thể tháo ra và được sử dụng phổ biến trong các vị trí có thể bị rung, xoay.